گواهينامه ایزو 45001:2018
در گذشته استانداردي بكار برده ميشد با نام OHSAS 18001 كه شركتها و كارخانجات را در خصوص امنيت و سلامت محيط و كاركنانش مساعدت مينمود، اما امروزه سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي يا همان ( ISO 45001 ) استفاده ميشود كه بنوعي جايگزين OHSAS شده است و در سال 2018 تدوين و انتشار يافت. سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي، دستورالعمل هايي را ارائه ميدهد كه بر اساس آنها سطح امنيت و بهداشت محيط كاري افزايش پيدا كرده و باعث اطمينان خاطر كاركنان و كارمندان مشاغل خواهد شد. با برطرف شدن مشكلات و ايرادات OHSAS ، ايزو 45001 بطور كامل جاي اين استاندارد را گرفته است، بطوريكه اهساس 18001ديگر ارزش و اعتباري ندارد. اما با اين اوصاف گاها ديده ميشود كه برخي موسسات و سازمانها بخاطر عدم اطلاع و آگاهي از اين مطلب، بدنبال كسب گواهينامه استاندارد ذكر شده ميباشند و مصرا قصد دريافت آنرا دارند. بدين ترتيب متقاضيان با مراجعه به مراكز صادر كننده آيزو از اين مسئله مطلع خواهند شد ولي بايد در نظر داشته كه بعضي شركتهاي تقلبي و سود جو دراين ميان مترصد اينگونه فرصتها بوده تا از بي اطلاعي متقاضيان نهايت استفاده را كرده و در ازاي دريافت مبالغي، اقدام بصدور اين گواهينامه ها مينمايند كه مسلما بي اعتبار بوده و از طرف سازمانها پذيرفته نخواهد شد. اين در حالي است كه ميتوان با كمي تحقيق از اين امر اطلاعات كافي را كسب نمود و از برخورد با كلاهبردارن و افراد سود جو جلوگيري كرد. بنابراين گواهينامه معتبر در اين خصوص، ايزو 45001 ميباشد كه آخرين نگارش آن در سال 2018 انتشار يافته است. بطور حتم شاهد ويرايش هاي ديگر اين استاندارد خواهيم بود اما تا به امروز، همانطور كه گفته شد آخرين ويرايش ISO 45001 مربوط به سال 2018 ميباشد.
ارتباط ISO 45001 با انواع استانداردهاي ديگر
الزامات سيستم مديريت ايمني وبهداشت شغلي، شباهت زيادي با الزامات سيستم مديريت زيست محيطي يا ( ISO 14001 ) داشته و بگونه اي تكميل كننده يكديگر ميباشند و نقصان و نقاط ضعف هركدام را پوشش ميدهند. بدين ترتيب اين دو گواهي در كنار هم معنا پيدا كرده و مفاد تعيين شده آنها موجب ارتقاي سطح سلامت جامعه شغلي ميگردد. اين مسئله باعث شده كه از طرف شركتها و سازمانها نيز مورد تقاضاي بسياري قرار گرفته و در نتيجه باعث تشكيل گواهي HSE ويا HSE-MS گرديده است كه سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي و زيست محيطي نام دارد. اما از آنجائيكه ايزو 9001 يكي از پيش نيازها و محبوب ترين و پر كاربرد ترين استانداردها ميباشد، موسسات و سازمانهاي متقاضي جهت دريافت اين گواهينامه ها، از سيستم مديريت يكپارچه استفاده مينمايند كه دربر گيرنده هر سه گواهي (ISO 45001, ISO 14001, ISO 9001 ) بوده و متقاضي مفاد و الزامات هر سه را بطور همزمان پياده سازي منمايد و به گواهي IMS شناخته ميشود. البته توصيه ميشود ابتدا مدرك ايزو 9001 گرفته شده و سپس مدارك دو ايزوي ديگر را همزمان كسب نمايند.
فوائد كسب گواهينامه ايزو 45001
بطور كل مستند سازي و اجراي دستورالعمل هاي گواهينامه ايزو 45001 فوائد بسياري دارد كه از جمله آنها ميتوان به : پايين آمدن آمار حوادث و اتفاقات غير مترقبه در محل كار، كم شدن تصادفات و آسيب هاي جسمي و نقص عضو، بهينه سازي توليد و ارائه خدمات بيشتر و بهتر و بالا رفتن انگيزه كارمندان و پرسنل بواسطه ايمن بودن محيط كار و موارد ديگر اشاره كرد.
مراحل دريافت گواهي ايزو 45001
براي دريافت گواهي ايزو 45001 ، ابتدا ميبايست اهداف مجموعه از كسب اين گواهي را مشخص نمود و بر اساس آن مرجع صادر كننده مناسب را يافته و سپس شروع به اجراي مستندات و دستورالعمل هاي معين شده كرده تا پس از ارزيابي و بازرسي و نيز بازنگريهاي فراوان، مرجع صدور را مطلع كرده تا مميزي نهايي انجام پذيرد. بدين ترتيب گواهي نامه ISO 45001 به ثبت رسيده و صادر ميگردد.
مراجع صادر كننده ایزو
مراجع صادر كننده اين گواهي نيز همانند ديگر گواهينامه هاي آيزو، از دو دسته تشكيل شده اند كه يكي از آنها IAF و ديگري غير IAF ميباشد كه اصطلاحا به آنها CB گفته ميشود. CB ها عموما از طرف AB ها اعتبار دهي ميشوند كه انجمن IAF بر آنها نظارت مينمايد. اما برخي از AB ها نيز وجود دارند كه مستقل از انجمن IAF فعاليت كرده و CB هايي را معرفي مينمايند كه داخلي بوده و در ايران فعاليت ميكنند كه البته تعدادشان نيز بسيار زياد ميباشد و مسلما اعتبار مدارك ارائه شده آنها تفاوتي با هم نخواهد داشت. اما در اين ميان برخي شركتها نيز با صدور اسناد كاملا تقلبي و جعلي اقدام به كلاهبرداري نموده و مشكلاتي را ايجاد مينمايند كه ميبايست مراقب آنها بود. به اين منظور ميتوان گواهينامه دريافتي را استعلام كرده و از صحت و درستي مدرك بدست آمده اطمينان حاصل كرد.