HSE , ایمنی دربرق , الکترون
HSE , ایمنی دربرق , مقدمه: انرژی الکتریکی بدلیل مزایای زیادش هرروز تعداد مصرف کنندگانش اضافه میگردد. انرژی الکتریکی سالمترین انرژی جهت محیط زیست میباشد هرچندکه تولیدش دربعضی حالات میتواند موجب آلودگی شدید محیط زیست شود. درمقابل مزایای انرژی الکتریکی، انرژی الکتریکی دارای خطراتی میباشد، بخصوص درون صنایع وآندسته کارگاههاکه بااین انرژی سروکار دارند هرگونه استفاده نامناسب ازانرژی الکتریکی وعدم رعایت اصول ایمنی وحفاظتی میتواند باعث حوادث وخسارات جبران ناپذیر گردد.تاریخچه انرژی الکتریکی بدین شرح میباشدکه یونانیان باستان ازمشاهدات خودنتیجه گرفتندکه هرگاه کهربا رابا پارچه پشمی ویا پوست مالش دهند، اجسام سبکی رابه خود جذب میکند. واژه الکتریسیته ازکلمه یونانی الکترون بمعنای کهربا گرفته شده است. واژه الکتریسیته اولین بار درنوشته های تالس بکار رفته است. ویلیام گیلبرت باانتشار کتابی درباره مغناطیس نظریات گذشتگان رامورد بررسی قرار دادو نتیجه گرفت نیروی الکتریکی ومغناطیسی ازهم جدا میباشند. الکترون ذره بنیادی پایداری میباشدبا بار الکتریکی منفی کولن وجرم درحال سکون.... کیلوگرم میباشد. الکترونها درهمه اتمها حضور دارند ودر لایه های خاصی بدور هسته اتم میچرخند. سیر تحولی ورشد: درنظریه دالتون، اتمها کوچکترین اجزای ممکن ماده بودند. امادر اواخر سده نوزدهم کم کم معلوم شدکه اتم خوداز ذراتی کوچکتر ترکیب یافته است. تغییر دیدگاه، نتیجه آزمایشهایی بودکه باالکتریسیته بعمل آمد. درسالهای پایانی سده نوزدهم میلادی بیشتر فیزیکدانان بدین باور رسیدندکه الکتریسیته بادو صورت ظاهر میشود: الکترون باجرم ... کیلوگرم وبار منفی ... کولن. پروتن باجرم .... کیلوگیرم وبار مثبت .... کولن. اعتقاد براین بودکه اتمها ازترکیب الکترونها وپروتونها شکل میگیرد. دراوایل دهه 1930 معلوم شدکه هسته اتمها ازپروتونهای مثبت وهعمچنین نوترونهای خنثی ونیز باجرم.....تشکیل میشود. ساختار اتم: چنانچه گفته شد اتمها ازترکیب الکترونها وپروتونها شکل گرفته اند وهسته اتمها نیزاز پروتونهای مثبت ونیز نوترونهای خنثی تشکیل شده است. بدین ترتیب اتم خنثی هسته ای داردبا بار مثبت وبا الکترونهای منفی احاطه شده است. اندازه هسته درهر اتم حدود 1/10 اندازه اتم میباشد. بقیه حجم اتم راالکترونهای مداری دراشغال خوددارند. مواد ازنظر هدایت الکتریکی براساس الکترونهای موجود درلایه های آخر آنهابه سه گروه تقسیم میشوند: هادیها مانند فلزات بترتیب طلا، نقره، مس وآلومینیوم، نیمه هادیها مانند سیسلیسیم، رژمانیوم، آنتیموان، آرسینک وسرب. عایقها مانند نایلون، پلاستیک، پی وی سی وهمچنین فایبرگلس. انواع الکترونها: الکترون آزاد: الکترونی میباشدکه ازاتم جدا شده وبدان بستگی ندارد. الکترونهای بیرونی ترین لایه های اتمهای فلزات بستگی کمتری بابت اتمهای خوددارندو باگرفتن انرژی کوچکی ازاین اتمها کنده میشوند وبه شکل توده ای ازابر یاگاز، شبکه های اتمی فلزات رادر برمیگیرند. هنگامیکه الکترونهای آزاد درون میدان الکتریکی قرار گیرند، جریان الکتریکی بوجود میاید. الکترون اوژه: نوعی الکترون آزاد میباشدکه ازاتم یایون گسیل میشود. الکترون اوژه ازبازآرایی الکترونهای مفید ازاتم ویایون اولیه سرچشمه میگیرد. میدان الکتریکی: جهت تعریف میدان الکتریکی دریک نقطه معین ازفضا، یک بار الکتریکی مثبت واحد درآن نقطه قرار داده، سپس مقدار نیروی الکتریکی وارده براین واحد بار رابه عنوان شدت میدان الکتریکی تعریف میکنند. بار مثبت رانیز بعنوان آزمون تعریف میکنندبه بیان دقیقتر میتوان میدان الکتریکی رابه صورت حد نسبت نیروی الکتریکی وارد بریک بار آزمون، زمانیکه مقدار بار آزمون بسمت صفر میل میکند، تعریف کرد. مشخصات میدان الکتریکی : میدان الکتریکی کمیتی برداری هست، یعنی میدان الکتریکی علاوه برمقدار دارای جهت نیز میباشد. برداری بودن اینگونه کمیت رامیتوان ازتعریف برداری بودن نیز فهمید. چون میدان الکتریکی رابه صورت نسبت نیرو بربار تعریف کردیم ونیرو نیز بردار میباشد، لذا میدان الکتریکی نیزبردار خواهد بود. میدان الکتریکی درداخل یک جسم رسانا همواره برابر صفرست. چون چنانچه درون جسم رسانا میدان الکتریکی وجود ئاشته باشد، دراین صورت برهمه بارهای درونش نیز وارد میشوداین نیرو باعث بحرکت درآمدن بارهای آزاد میشود. حرکت بار راجریان میگویند. بنابراین دراثر ایجاد جریان درداخل جسم رسانا بارهابه سطحش منتقل میشوند، باز میدان درونش صفر میشود. دربیشتر موارد میدان الکتریکی ازنظر اندازه وجهت ازیک نقطه تغییر میکندبه نقطه دیگر. اماچنانچه اندازه جهت میدان درون منطقه ای ثابت باشد، دراینصورت میدان الکتریکی رایکنواخت ویا ثابت میگویند. میدانهای مغناطیسی وهمچنین الکتریکی بوسیله خطوط نیرو، سیمهای الکتریکی وتجهیزات الکتریکی تولید میشود.خطوط نامرئی نیرو هستندکه دراطراف هروسیله وجود دارند وقدرتش باافزایش ولتاژ افزایش میابد. میدان الکترومغناطیسی ازوسایل یرقی مثل کامپیوتر شخصی، فر برقی، تلویزیون، یخچال وغیره ونیز خطوط انتقال نیروی برق یاولتاژ زیاد حاصل میشود.