پیاده سازی ایزو
ایزو چیست؟
ایزو الزامات و استانداردهایی هست که توسط سازمان جهانی ایزو ISO مطرح می گردد. سازمان جهانی ایزو درون ژنو سوئیس مستقر هست و کشورهای زیادی نیز در آن عضوند که دور هم جمع می شوند و یک استاندارد را تدوین می کنند و مورد بررسی قرار می دهند و بعد از اینکه تمامی بندها و الزامات بررسی شد و حذف و اضافه های لازمه صورت گرفت استاندارد مورد نظر به عنوان استانداردی جهانی مورد تایید و سپس منتشر می گردد. انواع استانداردهای منتشر شده درون این سازمان تدوین می شوند. مشخصه تمامی استانداردها یک عدد 4 الی 5 رقمی در انتهای ایزو هست. استانداردهای ایزو شامل استانداردهای مدیریتی و خدمات و محصولات هست. استانداردهای مدیریتی به طور کل د و دسته هستند: استانداردهای ایزو عمومی و استانداردهای ایزو تخصصی .
انواع استانداردهای ایزو عمومی
استاندارد های ایزو عمومی استانداردهایی هستند که دارای عمومیت هستند و پر کاربردند. این استانداردها برای تمامی حوزه های کاری و فعالیتها مورد استفاده قرار می گیرند. ایزو 9001 سیستم مدیریت کیفیت به عنوان مادر تمامی استانداردها مهمترین و عمومی ترین و کاربردی ترین نوع استاندارد ایزو هست. ایزو 9001 برای تمامی استانداردها الزامات تعریف شده ای دارد و درون سازمان ایجاد نظم می کند و پیاده سازی استاندارد ایزو 9001 بسیار مهم هست. ایزو 14001 سیستم مدیریت زیست محیطی یکی دیگر از استانداردهای عمومی هست که پیاده سازی آن برای محیط زیست بسیار حائز اهمیت هست و پیاده سازی آنها باعث داشتن محیط زیست سالم و حفظ منابع طبیعی برای نسل آینده و پاکیزه نگه داشتن آب و خاک و هوا می شود. ایزو 45001 سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی یکی دیگر از اولویتهای عمومی ترین انواع استاندارد ایزو هست که ایمنی و بهداشت کارکنان را در نظر میگیرد و به همین جهت در آنها ایجاد انگیزه می کند که ضمن فعالیت شغلی امنیت جانی دارند. ایزو 45001 و ایزو 14001 مکمل یکدیگرند. طراحی و مستند سازی و پیاده سازی این سه استاندارد ایزو شامل: استاندارد ایزو 9001 ISO9001 ، استاندارد ایزو 14001ISO 14001 و استاندارد ایزو 45001 ISO 45001 برای یک سازمان بسیار مهم هست.
انواع استانداردهای ایزو تخصصی
استانداردهای ایزو تخصصی گروه بزرگی از استانداردهای مدیریتی هستند که لیست ایزو تخصصی بیانگر انواع استاندارد تخصصی ایزو متناسب حوزه فعالیت سازمان هست. از انواع استانداردهای ایزو تخصصی می توان بدین موارد اشاره کرد: استاندارد ایزو 22000 سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ، استاندارد ایزو 29001 سیستم مدیریت کیفیت در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ، ایزو 27001 سیستم مدیریت امنیت اطلاعات و ایزو 13485 سیستم مدیریت کیفیت در صنایع و تجهیزات پزشکی و انواع استاندارد ایزو تخصصی دیگر.
چگونه گواهینامه ایزو بگیریم؟
مراحل اخذ ایزو و چگونگی دریافت ایزو سوال غالب شرکتهاست که می خواهند گواهی ایزو بگیرند. چگونه گواهی ایزو بگیریم با اینکه چگونه گواهی ایزو را پیاده سازی کنیم تفاوت بسیاری در بهره وری از استانداردهای ایزو دارد. عده ای از متقاضیان ایزو تنها قصدشان اینست که ایزو بگیرند و صرف داشتن یک برگه به عنوان گواهی نامه ایزو برایشان کفایت می کند و این دست شرکتها غالبا از پیاده سازی ایزو غافلند و فقط به دلیل هزینه و سختی و زمانبری پیاده سازی ازآن فرار می کنند. عده ای از متقاضیان اما آگاه و مطلع هستند و در نتیجه برایشان پیاده سازی ایزو مهم هست و از مزایادی پیاده سازی استانداردهای ایزو مطلع هستند.
مراحل اخذ ایزو به طور کل شامل این مراحل می شود:
الف - مشخص کردن هدف از اخذ گواهی نامه ایزو
ب - انتخاب نوع گواهی نامه ایزو متناسب نیاز سازمان
ج - انتخاب مرجع صادر کننده ایزو
د - مستند سازی و پیاده سازی ایزو
ه - ممیزی داخلی و ممیزی خارجی و ممیزی نهایی
و - دریافت گواهی ایزو
میزان سخت گیری در طی مراحل اخذ ایزو بستگی به آگاهی و دانش و هدف شرکت متقاضی از اخذ ایزو و فهم و درک مدیران کلیدی و تصمیم گیرنده ایزو دارد. گاهی مدیر آگاه هدفش از اخذ ایزو پیاده سازی واقعی استاندارد ایزو هست. قبلا مدیران آگاهی کمتری از فرآیندهای مثبت پیاده سازی ایزو داشتند و به همین جهت در آن کوتاهی می کردند اما امروزه سطح آگاهی کمی بالا رفته و مدیران کلیدی و صاحبان کسب و کارها به اهمیت پیاده سازی پی برده اند و حتی گاها تنها هدفشان از اخذ گواهی ایزو ، پیاده سازی ایزو هست.که از این میان پیاده سازی سه سیستم مدیریتی عمومی ( کیفیت و زیست محیطی و ایمنی و بهداشت حرفه ای ) یا همان سه استاندارد ایزو عمومی ( ایزو 9001 ، ایزو 14001 و ایزو 45001 ) حائز اهمیت بالایی هست.
پیاده سازی ایزو
پیاده سازی استاندارد ایزو با توجه به الزامات تعریف شده در متن استانداردها و مستندات صورت می گیرد. جهت این امر سازمانهای متقاضی ایزو و همچنین پیاده سازی ایزو بایستی از یک مشاوره خوب و خبره و آگاه استفاده کنند و با کمکهای مشاور ایزو استانداردهای ایزو مدنظرشان را پیاده سازی کنند. البته تنها شرکتهای کمی تمایل به پیاده سازی ایزو دارند و عده زیادی از مدیران از پیاده سازی استاندارد ایزو فراری هستند و در ادامه به علت فرار کردن مدیران از پیاده سازی ایزو خواهیم پرداخت. پیاده سازی ایزو همچنین متناسب نوع مرجع صادر کننده ایزو از لحاظ سخت گیری و الزام متفاوت هست. به این معنا که چنانچه مرجع IAF باشد یعنی گواهی نامه ایزو صادره از CB هایی ( مراجع صادر کننده ایزو ) صادر شده باشد که تحت نظر AB های ( مراجع اعتبار دهنده به CB ) باشد که خود AB تحت اعتبار یک نهاد بین المللی با عنوان IAF مجوز فعالیت داشته باشد و قطعا مراجع صادر کننده ایزو اینچنینی دارای بالترین سطح اعتبار هستند و در خصوص مراحل دریافت ایزو و همچنین پیاده سازی ایزو سختگیری زیادی می کنند.
مراحل پیاده سازی ایزو
مراحل پیاده سازی ایزو را به ترتیب می توان اینچنین بیان کرد
1 - مشاوره در مورد فهم و درک سازمان مربوطه و همچنین درک از محیط سازمان از طریق به وجود آوردن یک کمیته با عنوان کمیته راهبردی مدیریت استراتژیک با حضور حداقل یک نماینده از طرف هر کدام از طرفهای ذینفع
2 - مشاوره در خصوص فهم نیازها و درک از انتظارات و نیازهای هر یک از طرفین ذینفع، شامل کارکنان ، مشتری ، مراجع قانونی ، هیات مدیره سازمان ، شخص و سازمان تأمین کننده و . . .
3 - مشاوره تشخیص و تعیین کاربردهای سیستم مدیریت کیفیت
4 – مشاوره در خصوص مدیریت تمامی ریز فرآیندها و فرآیندهای سازمان شامل: شناسایی فرآیندها و ریز فرآیندهای سازمان ، ورودی و خروجی فرآیندهای یک نهاد ، توالی و تعادل ، متدهای مدیریت های نظارت و پایش، سنجش و اندازه گیری، تعیین مسئولیتها و اختیارات پرسنل جهت تمامی فرآیندهای مجموعه، منابع مورد نیاز، بررسی ریسکها و فرصتها و تبدیل کردن ریسکها به فرصتها، تغییر در روند فرآیندها به منظور بهبود فرآیندها
5 - مشاوره رهبری و تعهد برای مدیران کلیدی و تصمیم گیرنده
6 - مشاوره تهیه و تدوین و همچنین انتقال خط مشی
7 - مشاوره در خصوص تدوین یک چارت سازمانی یا همان نمودار سازمانی که وظایف و مسئولستها و اختیارات پرسنل را به صورت منظم و طبقه بندی شده تدوین می کند.
8 - مشاوره در خصوص شناسایی ریسکها و بررسی و رسیدگی به ریسکها و فرصتها و تبدیل کردن ریسکها به فرصتها در تمامی ریزبخشهای مجموعه
9 - مشاوره در حوزه اهداف کیفی یک سازمان و تدوین و طراحی اهداف کیفیت در راستای دستیابی به اهداف کیفیتی سازمان
10 - مشاوره طرح ریزی و مدیریت تغییرات سازمان
11 - مشاوره مختص حوزه منابع شامل انواع منابع داخلی و منابع خارجی، افراد، زیر ساختهای سازمان ، محیط سازمان ، دانش سازمانی ، منابع پایش و اندازه گیری .
12 - مشاوره مختص تشخیص و تعیین صلاحیت و شایستگی
13 - مشاوره من باب دادن آگاهیهای لازمه به سازمان
14 - مشاوره ارتباطات درونی و برون سازمانی منطبق با سیستم مدیریتی تعریف شده
15 - مشاوره مدیریت اطلاعات مستند
16 - مشاوره طراحی و نظارت و کنترل عملیات
17 - مشاوره در حوزه الزامات بیان شده جهت خدمات و محصولات مجموعه
18 - مشاوره در جهت طراحی محصولات و خدمات جامعه و توسعه آنها
19 - مشاوره در راستای نظارت بر روی خدمات و محصولات و همچنین فرآیندهای ارائه شده برون سازمانی
20 - مشاوره تولید و ارائه خدمات
21 - مشاوره من باب ترخیص محصولات و همینطور خدمات
22 - مشاوره در زمینه نظارت و کنترل بر روی خروجی های غیر همسان و نا منطبق
23 – کنترل و پایش ، سنجش و اندازه گیری ، تجزیه و تحلیل و ارزیابی
24 – مشاوره مختص ممیزی داخلی
25 - مشاوره مخصوص بازنگری مدیریت
26 - مشاوره در خصوص شناخت عدم انطباقها و مدیریت آنها و انجام اقدامات اصلاحی در خصوص رفع عدم انطباقها
27 - مشاوره ی بهبود مستمر و مداوم
28 - مشاوره درباره اجرای سیستم مدیریتی تدوین شده و چگونگی پیاده سازی و اجرای آن
29 – ممیزی داخلی
30 - مشاوره در خصوص اقدامات اصلاحی جهت عدم انطباقهای کشف شده در مرحله ممیزی داخلی
31 - مشاوره در خصوص انتخاب مراجع صادر کننده ایزو CB ( مراجع صادر کننده ایزو ) و AB ( نهادهای دولتی و خصوصی اعتبار دهنده به CB ) و اطلاعات مربوطه
در تمامی این مراحل استفاده از یک مشاور خوب الزامی هست. قطعا عم پیدا کردن یک مشاور خوب کار سختی هست زیرا بسیاری از اشخاص حقیقی و حقوقی دلالانی هستند که ادعای مشاور بودن داند در حالیکه با فعالیت در فضای مجازی همچون گوگل و اینستاگرام و ... و ساخت سایتهای ساختگی سعی در گول زدن اذهان دارند و به همین جهت آگاهی سازمانها جهت استفاده از یک مشاوره خوب بسیار مهم هست. در همین راستا متقاضیان می توانند با یک تماس تلفنی با گروه مهندس محمدیان از خدمات رایگان مرکز استفاده کرده و از وجود یک مشاور خوب بهره بگیرند.
پیاده سازی ایزو و فرار مدیران
پیاده سازی ایزو با توجه به مراحل بیان شده وقت و هزینه بالایی که دارد و همچنین سخت بودن پیدا کردن یک مشاور خوب و هزینه های سنگین مشاوره باعث شده مدیران از پیاده سازی ایزو فرار کنند. اما اگر شرکتها و مدیران تصمیم گیرنده از مزایای بی حد پیاده سازی ایزو آگاه باشند از این امر غافل نمی شوند و هدف اصلی خود را از اخذ ایزو بر مبنای پیاده سازی می گذارند. همچنین توصیه می شود مدیران تصمیم گیرنده حداقل یک بار متن استاندارد مدیریتی درخواستی خود را با دقت مطالعه کنند بخصوص متن استاندارد ایزو 9001 را مطالعه دقیق کنند و سپس با کمک یک مشاور آگاه استاندارد مدیریتی مد نظرشان را پیاده سازی و اجرایی کنند.
گروه مهندس محمدیان به عنوان یکی از مراجع معتبر مشاوره و ثبت و صدور گواهی ایزو متقاضیان محترم را در خصوص پیاده سازی ایزو با صرف کمترین هزینه و وقت و با استفاده از مشاوره آگاه راهنمایی می کند